Układ klimatyzacji jest dziś dla większości z nas absolutnie niezbędnym wyposażeniem samochodu. By jednak przyjemny chłód z kratek wentylacyjnych w gorące dni mógł zwiększać nasz komfort, cały system połączonych ze sobą podzespołów musi pracować poprawnie. Większość kierowców zdaje sobie sprawę z tego, że aby klimatyzacja działała, w układzie musi krążyć czynnik chłodniczy, który należy okresowo uzupełniać. Czy jednak ograniczenie się tylko do tej jednej czynności serwisowej wystarczy?
Sprawna klimatyzacja w samochodzie – na teraz czy na lata?
Krążący w układzie klimatyzacji czynnik chłodniczy w sposób naturalny ulatnia się, jednak jest to proces zachodzący bardzo powoli. Szacuje się, że w ciągu roku standardowej eksploatacji pojazdu, ze współczesnego układu klimatyzacji może wyparować do 10% czynnika. Po kilku latach jazdy bez przeprowadzania serwisu, ilość czynnika krążącego w układzie może być zatem zbyt mała, by układ w ogóle uruchomił się.
Co zrobić w takiej sytuacji? Najprostszym rozwiązaniem – oferowanym niestety przez część warsztatów i tzw. mobilnych punktów obsługi klimatyzacji, spotykanych często w okolicach centr handlowych lub innych miejsc publicznych – jest tzw. „dobijanie klimatyzacji”. Na czym polega ta wątpliwej jakości usługa? Po prostu na uzupełnieniu niedoboru czynnika chłodniczego – bez przeprowadzania pełnej procedury obsługi. Zabieg ten jest skuteczny – jeżeli układ klimatyzacji jest szczelny lub prawie szczelny, chłodne powietrze znów zacznie płynąć z kratek wentylacyjnych pojazdu. Problem w tym, że ten stan może nie utrzymać się zbyt długo, a układ wkrótce może ulec awarii. Poważnej awarii, generującej koszty idące w tysiące złotych…
Poprawny serwis układu klimatyzacji musi trwać – dlaczego?
Tak jak to bywa z wieloma, różnego typu procedurami, przy obsłudze układu klimatyzacji pośpiech nie jest zalecany. Samo uzupełnienie czynnika chłodniczego to proces pomijający bardzo wiele czynności, które należy wykonać, by zachować sprawność kluczowych elementów układu, a także by układ był czysty i nie wpływał negatywnie na zdrowie oraz komfort jazdy użytkowników auta.
Poprawny serwis klimatyzacji rozpoczyna się od odessania czynnika chłodniczego, znajdującego się w układzie klimatyzacji. Wysokiej jakości urządzenia do obsługi klimatyzacji, będące elementem wyposażenia dobrych warsztatów, są w stanie wskazać dokładnie ilość odessanego czynnika. Wówczas, bazując na instrukcji producenta samochodu lub danych wbudowanych w pamięć urządzenia, operator może dokładnie oszacować, ile czynnika trzeba będzie podać do układu dodatkowo, na zakończenie procedury. Zarówno zbyt mała jak i zbyt duża ilość czynnika wpływa negatywnie na pracę układu.
Po odessaniu czynnika, w układzie należy utworzyć próżnię. Jej zachowanie jest niezbędne do osuszenia układu z wilgoci. Podczas szybkich usług obsługi klimatyzacji, próżnia często w ogóle nie jest wytwarzana lub trwa zaledwie kilka minut. Taki czas nie wystarczy, by układ został osuszony w pełni. Próżnia powinna trwać zwykle ok. 30 minut – jest to zależne od konkretnego typu i wielkości układu klimatyzacji. Zalegająca w układzie wilgoć przekłada się na spadek żywotności podzespołów układu klimatyzacji, dlatego osiągnięcie pełnego osuszenia jest tak istotne.
Elementem obsługi układu klimatyzacji jest sprawdzenie jego szczelności. Współczesne urządzenia do obsługi klimatyzacji są w stanie wykonać to zadanie w trybie automatycznym. Ewentualne nieszczelności muszą zostać wyeliminowane – w przeciwnym razie ubytek czynnika będzie postępował szybciej niż w sposób naturalny, co przełoży się na jakość pracy układu.
Ponowne podanie czynnika do układu klimatyzacji związane jest z uzupełnieniem jego niedoboru, ale także zmieszaniem go z odpowiednią ilością oleju, służącego do smarowania najważniejszego elementu układu klimatyzacji, czyli kompresora. Brak oleju lub jego niska jakość z czasem doprowadza do zatarcia kompresora, którego wymiana wiąże się najczęściej z dużymi wydatkami.
Jakie czynności powinno się wykonać podczas serwisu klimatyzacji?
Fachowa procedura obsługi układu klimatyzacji powinna zostać połączona z wymianą filtra osuszacza – ten element zapobiega gromadzeniu się wilgoci w układzie. Z czasem nie jest w stanie w pełni realizować swojej funkcji, dlatego obsługa jest dobrym momentem na przeprowadzenie jego wymiany.
Układ klimatyzacji, zwłaszcza kiedy nie jest regularnie serwisowany, staje się idealnym siedliskiem dla wszelakich mikroorganizmów – bakterii, grzybów, roztoczy czy pleśni. Okupują one parownik, a także kanały, którymi przepływa powietrze. Elementem kompleksowego serwisu klimatyzacji powinno być zatem oczyszczenie i odgrzybienie układu. Istnieje wiele metod wykonania takiej usługi, z których obecnie najskuteczniejszą jest połączenie czyszczenia chemicznego z czyszczeniem mechanicznym, za pomocą tzw. metody TUNAP. Z metody tej korzystają tylko najlepsze serwisy, zajmujące się obsługą układów klimatyzacji. Jednym z nich jest np. Auto Serwis Paczkowo. Metoda daje pewność niemal 100% skuteczności eliminacji drobnoustrojów, co znacznie wydłuża czas ich ponownego gromadzenia się w układzie. Elementem procedury czyszczenia układu klimatyzacji powinna być także wymiana filtra kabinowego pojazdu.
Kiedy wykonać kompleksowy serwis układu klimatyzacji?
Specjaliści motoryzacyjni rekomendują, by przegląd układu klimatyzacji pod kątem poprawności jego pracy wykonywać przynajmniej raz do roku. Dobrze zrobić to tuż przed okresem intensywniejszej eksploatacji klimatyzacji, a zatem wiosną. O tym, czy zachodzi konieczność dokonania kompleksowego serwisu układu powinien zadecydować doświadczony mechanik, na podstawie wskazań odpowiednich urządzeń.
Także raz do roku rekomendowane jest wykonywanie czyszczenia i odgrzybienia klimatyzacji. Czystość układu jest niezwykle istotna dla zdrowia kierowcy i innych osób korzystających z pojazdu. O częste czyszczenie układu powinni dbać szczególnie alergicy.