Rodzaje automatycznych skrzyń biegów i ich eksploatacja – kiedy wymieniać olej?

2022-01-24

Okresowa wymiana oleju w skrzyni biegów jest zalecana w każdym samochodzie, bez względu na to, czy jest on wyposażony w przekładnię manualną czy automatyczną. W przypadku skrzyń automatycznych, regularna wymiana środka smarnego nabiera jednak szczególnej wagi, gdyż jej brak może narazić właściciela pojazdu na poważne koszty.

Dlaczego należy wymieniać olej w skrzyni biegów?

Olej znajdujący się w skrzyni biegów jak każdy inny płyn eksploatacyjny stosowany w pojazdach, cechuje się ograniczoną trwałością. Z czasem podatny jest na utratę lepkości, przegrzewanie się i zabrudzenie opiłkami metali, odrywającymi się od elementów skrzyni. Olej o obniżonych parametrach nie chroni właściwie podzespołów skrzyni biegów, nie zapewnia odpowiedniego filmu olejowego pomiędzy pracującymi częściami ruchomymi. Regularna wymiana oleju w skrzyni jest konieczna, nawet jeżeli producent samochodu nie informuje o tym w swoich zaleceniach serwisowych. Niestety na kontynencie europejskim jest to częsta praktyka, szkodliwa dla właścicieli pojazdów.

Rodzaje automatycznych skrzyń biegów a wymiana oleju

Jak już wspomnieliśmy, regularna wymiana oleju jest niezbędną czynnością serwisową zarówno w przypadku manualnych jak i automatycznych skrzyń biegów. W dzisiejszym artykule zajmiemy się jednak skrzyniami automatycznymi ze względu na większą komplikację ich konstrukcji oraz często szczególny przebieg właściwej procedury wymiany oleju.

Zautomatyzowana skrzynia biegów (półautomat)

Specyficznym rodzajem skrzyni biegów jest zautomatyzowana przekładnia manualna. Jest to nic innego jak standardowa mechaniczna skrzynia biegów wyposażona w moduł sterujący – elektryczny lub hydrauliczny. Prędkość obrotową wału korbowego oraz prędkość jazdy monitorują tu czujniki, w praktyce decydujące o momencie zmiany biegów podczas jazdy w trybie automatycznym.
W półautomatycznej skrzyni biegów oczywiście trzeba regularnie wymieniać olej. Odbywa się to w podobny sposób jak w przypadku standardowych przekładni manualnych.

Klasyczna skrzynia automatyczna

To najstarsza i najbardziej powszechna konstrukcja w pełni automatycznej skrzyni biegów. Wykorzystuje się tutaj mechanizm hydrokinetyczny i układ planetarnych przekładni zębatych. Taka skrzynia zmienia przełożenia samoczynnie pod wpływem zmieniającego się obciążenia silnika. Pierwsze konstrukcje klasycznych skrzyń automatycznych były wyposażone w dwa lub trzy dostępne przełożenia podczas jazdy do przodu. Obecnie spotyka się automaty w wersjach nawet dziewięciobiegowych. Oczywiście wraz z postępem technicznym i rozwojem rozwiązań elektronicznych, klasyczne skrzynie stały się coraz szybsze i wydajniejsze. Jak często wymieniać w nich olej? Zależy to od konkretnego modelu przekładni. Zalecenia producentów skrzyń wahają się zwykle w przedziale 60-120 tys. km.

Przekładnia bezstopniowa – CVT

Specyficznym rodzajem automatycznej skrzyni biegów jest CVT. Jej konstrukcja opiera się na wykorzystaniu paska lub łańcucha, łączącego dwa wałki przekładni. Przełożenia zmieniają się płynnie wraz z przesuwaniem się ruchomych stożków, które kiedy się do siebie zbliżają lub od siebie oddalają, zmieniają średnicę roboczą wałków. W praktyce skrzynia CVT pozwala na dobranie takiego przełożenia dla silnika, by pracował on zawsze w optymalnym dla obciążenia zakresie obrotów.
Oleje zalecane do tego typu skrzyń biegów powinny być wymieniane co około 60–120 tys. km – w zależności od wskazań producenta.

Dwusprzęgłowa automatyczna skrzynia biegów

Jest to konstrukcja zyskująca w ostatnich latach ogromną popularność. Opiera się na zastosowaniu dwóch równolegle pracujących skrzyń biegów i dwóch sprzęgieł zamiast jednego (w zależności od konstrukcji występują sprzęgła suche jak i mokre – pracujące w tzw. kąpieli olejowej). Jedna przekładnia odpowiada za załączanie biegów nieparzystych, druga za załączanie parzystych. Jedna z nich obsługuje także bieg wsteczny. Kiedy jedno ze sprzęgieł jest załączone, drugie nie jest obciążane, ale połączona z nim skrzynia biegów wybiera już kolejne przełożenie. Do zmiany biegu konieczne jest więc wyłącznie przełączenie sprzęgieł, przez co proces ten odbywa się błyskawicznie. Skrzynie dwusprzęgłowe to rozwiązania wydajne i oferujące duży komfort, jednak podatne na uszkodzenia. Właśnie dlatego konieczna jest regularna wymiana pracującego w nich oleju.

Kiedy i w jaki sposób wymieniać olej w skrzyni biegów?

W przypadku większości skrzyń automatycznych, specjaliści zalecają dynamiczną metodę wymiany oleju, do której wykorzystywane jest specjalistyczne urządzenie. Statyczna metoda wymiany oleju, polegająca na jego grawitacyjnym spływaniu przez korek w obudowie sprawdza się dobrze w przypadku skrzyń manualnych lub prostych zautomatyzowanych skrzyń biegów. W przypadku wielu modeli o bardziej zaawansowanej konstrukcji, statyczna metoda pozwala na odebranie tylko części zużytego oleju z przekładni (często mniej niż połowy). Dynamiczna metoda jest o wiele bardziej wydajna i pozwala na wydłużenie interwału kolejnej wymiany.

Olej w skrzyni biegów najlepiej wymienić w warsztacie samochodowym, posiadającym odpowiednią wiedzę i sprzęt do świadczenia takiej usługi. Przykładem jest warsztat Auto Serwis Paczkowo, posiadający autoryzację Bosch Car Service i na co dzień korzystający z pakietu wiedzy i produktów MotulEVO. MotulEVO to pierwszy w Europie tak kompleksowy pakiet produktów, narzędzi, baz danych oraz zaplecza ekspertów i szkoleniowców. Pozwala on warsztatom prowadzić optymalną działalność w zakresie serwisu skrzyń biegów.

Spis treści
Spis treści
UMÓW WIZYTĘ W NASZYM SERWISIE
SKONTAKTUJ SIĘ
Napisz Zadzwoń